Waarom paarden schuimen? Goed of slecht?

Waarom paarden schuimen? Goed of slecht?

Er wordt veel gediscussieerd over het schuim dat paarden produceren in hun mond. Waarom schuimen paarden eigenlijk? En is dat dan een goed teken of niet? En hoe zit dat met het schuim bij zweten?

Schuim door Latherin

Speekselvorming en schuimvormig zijn complexe processen. Paarden produceren een ongewoon schuimend eiwit, bekend als Latherin, dat alleen in hun speeksel en zweet voorkomt. Dit wasmiddelachtig eiwit kan schuimen vooral door wrijving/beweging. Net zoals zeep pas schuimt als je met je handen het in beweging brengt. Zo kan speeksel onder invloed van beweging gaan schuimen en zo kan ook zweet onder invloed van beweging ook gaan schuimen.

Horse sweat on the body.

“Het wasmiddelachtige eiwit Latherin zorgt voor schuim in zweet en speeksel.”

 

Speekselprodcutie

Paarden produceren bijna voortdurend speeksel, maar hoeveelheden variëren. Deze variatie wordt onder andere beïnvloed door het circadiaanse ritme (dagritme vooral beïnvloed door licht) met een piek in de middag. Tijdens slaap komt de speekselproductie bijna tot stilstand. Gedurende de dag wordt onder invloed van parasympathische zenuwustelsel  tijdens het kauwen en eten grote hoeveelheden speeksel geproduceerd met lagere hoeveelheden eiwit. Tijdens arbeid wordt het sympathische zenuwstelsel geactiveerd dat zorgt voor lagere hoeveelheden speeksel  met een hogere concentratie eiwit.
Onder invloed van de afgifte van noradrenaline (sympathische zenuwstelsel) kan het speeksel dikker worden door de toenemende hoeveelheid eiwitten en de afnemende hoeveelheid speeksel. Dit kan worden veroorzaakt door angst, stress, agressie, opwinding maar ook door intensieve arbeid.

“Tijdens arbeid wordt het sympathische zenuwstelsel geactiveerd dat zorgt voor een lagere hoeveelheden speeksel met een hogere concentratie eiwit.”

Waarom schuimen

Speekselvorming en speekselsamenstelling wordt naast bovenstaand door veel andere factoren beïnvloed, zoals sensorische informatie die het paard ontvangt door smaak, tast en geur. Maar ook door signalen uit het perifere zenuwstelsel, leefomstandigheden, gezondheid, voeding, gebitstoestand, manier van kauwen et cetera. Al deze omstandigheden beïnvloeden ook de schuimvorming. Net als het schuim in je bad moet de verhouding zeep en water goed zijn om een flinke laag schuim te krijgen, daarnaast moet je natuurlijk het water in je bad laten lopen want zonder beweging (toevoegen lucht) krijg je immers geen schuin.

Gemiddeld genomen kan je zeggen dat de meeste kans op schuim is bij je paard tijdens arbeid. Simpelweg omdat arbeid het sympathisch zenuwstelsel activeert (zorgt voor meer eiwit in speeksel). Daarnaast moet er beweging zijn, dus geeft een paard dat meer kauwt of bijvoorbeeld veel beweegt met de tong meer kans op schuim. En als laatste moet er voldoende lucht in het speeksel komen om schuim te maken. Met een strak gesloten mond lukt dit minder goed dan een mond die lucht binnen laat.  Slikken tijdens de training is mogelijk, maar natuurlijk zijn er factoren die het slikken kunnen bemoeilijken, zoals een te strakke neusriem of een te ronde halshouding. Schuim gaat minder snel weg dan gewoon speeksel, net als in bad loopt het water sneller weg en blijft het schuim achter.
Om een vervolgens een waarde te geven of het paard gestrest is of niet zal per situatie beoordeeld moeten worden. De kans op schuimen door ontspanning (parasympathisch zenuwstelsel) is niet zo groot, lichaamsbeweging, arbeid of sport…  is immers per definitie inspanning en activeert het sympathisch zenuwstelsel.

Dus schuimen goed of niet?

Je kunt dus niet stellen dat schuimen per definitie goed of slecht is. Een paard kan schuimen, de mond open hebben met een blauwe tong en voortduren zwiepen met de staart. Maar een paard dat geen stress/conflict gedrag laat zien en een happy athlete’ lijkt kan ook schuimen.
Door altijd het complete beeld te zien en een grondige analyse te maken kan je pas een mogelijke interpretatie geven aan gedrag.

Gedragstherapie voor paarden;
Professionele hulp bij gedragsproblemen!

Heeft uw paard gedragsproblemen? U krijgt de hulp die nodig is om het ongewenste gedrag te veranderen of te stoppen! Arlène Jansen is een Tinley® gedragstherapeut voor paarden geaccrediteerd door de SPPD.

DIRECT (vrijblijvend) CONTACT? VUL HET FORMULIER IN OF MAIL NAAR info@arlenejansen.nl

Terug naar nieuwsoverzicht