Heeft je paard een maagzweer?

Heeft je paard een maagzweer?

Veel paarden in Nederland hebben last van een maagzweer. Wetenschappelijk bewijs is er (nog) niet over het percentage paarden dat hier aan leidt, men vermoedt dat het percentage hoog is (rond 50%-60%?). De symptomen van een maagzweer zijn vaag en moeilijk herkenbaar, dit maakt het probleem alleen maar groter.

Symptomen maagzweer

Symptomen kunnen onder andere zijn; koliek, meer gapen (vaak na het eten van brok), verminderde eetlust, verminderde prestatie, ongemak (bijten/karsen/opblazen/zwiepen met de staart) bij opzadelen en/of aansingelen (druk op buik), tandenknarsen, meer liggen etc. Gedragsveranderingen gaan meestal geleidelijk waardoor ze minder snel worden opgemerkt. Bij dressuurpaarden is het percentage maagzweren hoger – deze paarden staan gemiddeld langer op stal – krijgen meer krachtvoer – hebben minder vrij sociaal contact en ondervinden regelmatig spanning en stress tijdens de training. Daarnaast heeft verzameling invloed op de maag – bij een correcte/verzamelde overgang galop-stap bijvoorbeeld wordt het paard letterlijk compacter en schuift als het ware iets ‘in elkaar’. Door deze beweging wordt de maag tegen het middenrif gedrukt en wordt de inhoud van de maag omhoog gedrukt naar het deel waar de maagzweren zich regelmatig bevinden.

“Verzameling kan lastig zijn voor een paard met een maagzweer”

Paard laat pijn niet goed zien

Er lopen veel paarden rond met een maagzweer – zonder dat de eigenaar dit op hoeft te merken. Paarden laten pijn vaak niet duidelijk zien. Omdat symptomen vaag zijn en gedragsveranderingen geleidelijk gaan is het niet altijd eenvoudig deze signalen te herkennen. Heb je twijfels of jouw paard een maagzweer heeft? Neem gerust contact op – Arlène kan samen met jou (en je dierenarts) een onderzoek (gedrag) inzetten zodat er meer of minder aannemelijk gemaakt kan worden dat je paard een maagzweer heeft.

“Een maagzweer is zeer pijnlijk! Maar… paarden laten pijn slecht zien.”

Risicofactoren maagzweer

Twee risicofactoren die de kans op een maagzweer aanzienlijk verhogen zijn dieet en stress. Beide hebben grote invloed op het spijsverteringssysteem en hebben verband met elkaar. Indien een paard een dieet krijgt van (te) veel krachtvoer en onvoldoende ruwvoer verhoogt het risico op een maagzweer. Echter heeft het eten en kauwen van ruwvoer ook invloed op het welzijn van het paard. Het kunnen uitvoeren van foerageergedrag is een natuurlijke behoefte en belangrijke bezigheid voor het paard. Indien hij dit gedrag onvoldoende kan uitoefenen schaadt dit het welzijn en kan stress veroorzaken. Deze stress heeft een negatief effect op de spijsvertering – die weer een verhoogd risico op maagzweer geeft.

Pijnstiller (bijvoorbeeld Metacam en ‘bute’) verhogen kans op maagzweer

Een ander risico zijn medicijnen, veel medicatie zoals pijnstillers tasten het slijmvlies in de maag – maar ook de darmflora – waardoor het risico op een maagzweer wordt verhoogd. Bekende en veel gebruikte pijnstilling (en ontstekingsremmers) zijn Bute (Fenylbutazon) en Metacam® (Meloxicam). Veel dierenartsen geven tegenwoordig maagbeschermers, aanvullende supplementen of bijvoorbeeld maagcompositum ter verbetering en ondersteuning van de spijsvertering en het slijmvlies in de maag om maagzweren ten gevolge van medicatie te voorkomen.

Veel veulens met een maagzweer

Het komt best vaak voor dat veulens een maagzweer ontwikkelen na het spenen. Het verlies van de moeder, de wijziging in voeding (o.a. niet meer drinken) en de wijzigingen in de omgeving geven een grote kans op maagzweren. Er zijn bronnen die percentages tot 100% melden! Gemiddeld genomen worden veulens vroeg, maar vooral te abrupt gespeend. Spenen met beleid kan problemen voorkomen. Vraag gerust naar advies of hulp

Diagnose maagzweer

Indien jouw paard Een maagzweer kan door de dierenarts met een gastroscopie (endoscoop via de neus van je paard naar de maag) worden gediagnosticeerd. Dit is best een onprettig onderzoek (lichte sedatie noodzakelijk) en je paard zal een aantal uren moeten vasten. De maagzweer kan duidelijk in beeld worden gebracht. Het wordt duidelijk hoe groot de zweren zijn en de behandeling (medicatie+wijziging management) kan hierop worden aangepast. Omdat het onderzoek onprettig en kostbaar is kiezen steeds meer dierenartsen voor het inzetten van Omeprazole (maagzuurremmer zoals het merk Ulcergold®) als diagnostisch middel om te bepalen of het paard een maagzweer heeft. Indien het paard verdacht is van een maagzweer EN (ongewenst) gedrag en/of lichamelijke klachten heeft laten zien, is de verwachting dat met het inzetten van de medicatie de pijn en daarmee het (ongewenst) gedrag en de klachten verdwijnen. Je weet dan dat je paard een maagzweer heeft en tevens is de behandeling in gang gezet. Hoe lang de behandeling exact zou moeten duren is natuurlijk een ‘gok’, er is immers geen duidelijk bewijs dat de zweren genezen zijn. Voor beide behandelwijzen zijn voor- en nadelen te benoemen.

PAS OP VOOR rebound-effect maagzuurremmers

Maagzuurremmers onderdrukken de maagzuursecretie in het slijmvlies van de maag. Bekende merken zijn Ulcergold® en Gastrogard@. Maagzuurremmers stoppen dus de productie van maagzuur waardoor de zweer kans krijgt te genezen. Het maagzuur heeft overigens een functie – medicijnen hebben bijna allemaal behalve positieve effecten (genezen maagzweer) ook negatieve effecten (bijwerkingen en/of negatief effect andere processen zoals spijsvertering) – langdurig en/of herhaald gebruik is niet aan te raden. Nadat je stopt met de maagzuurremmers geven gaat het lichaam zelf weer maagzuur produceren – maar vaak eerst in grotere mate dan normaal – een soort overcompensatie. Dit kan de maag irriteren – of zelfs een zweer die bijna is genezen weer doen oplaaien. Jouw dierenarts geeft het advies (afbouwschema) dat nodig is om dit rebound-effect te voorkomen. Hou er rekening mee dat indien er geen gastroscopie is uitgevoerd, je niet zeker weet of de zweer genezen is.

“Je paard alleen medicatie geven is niet voldoende”

NIET ALLEEN MEDICIJNEN!

Een maagzweer ontstaat niet zomaar. Zodra je paard eenmaal een maagzweer heeft gehad, heb je gemiddeld genomen meer kans dat het een keer terug komt (recidief). Je zou dus meer moeten doen dan alleen medicijnen! Alle factoren die bijdragen aan het ontstaan van de maagzweer zullen zo optimaal mogelijk worden gemaakt om nieuwe problemen te voorkomen.

Vraag gerust om hulp

Een maagzweer ontstaat niet zomaar. Zodra je paard eenmaal een maagzweer heeft gehad, heb je gemiddeld genomen meer kans dat het een keer terug komt (recidief). Je zou dus meer doen dan alleen medicijnen! Alle factoren die bijdragen aan het ontstaan van de maagzweer zullen zo optimaal mogelijk worden gemaakt om nieuwe problemen te voorkomen. Heb je hulp nodig? Neem gerust contact op.